KARŞIYAKA ÇARŞISI

            İzmir’in plaka numarası 35’tir.İzmir’in karşı kıyısında yer alan Karşıyaka ilçesinde yaşayanlar kendilerini 35,5 olarak nitelendirirler.Her ilin bir belalı ilçesi vardır ya…İzmir’inde başa bela ilçesi Karşıyaka’dır.Sosyo-kültürel açıdan Karşıyaka, İzmir’in diğer ilçelerine göre çok farklıdır.Medeni yaşamda çok modern, sosyal demokrat ve özgürlükçüdür.Marjinal ve uç değerler bir arada barış içinde yaşar.

            İzmir-Konak’tan karşılıklı ve düzenli vapur seferlerinin düzenlendiği Karşıyaka’ya adım attığınız anda sizi yaklaşık bir kilometre uzunluğunda trafiğe kapalı bir çarşı caddesi karşılar.Bu caddeye İzmir’in ve Karşıyaka’nın İstiklal caddesi desek yalan olmaz.İstanbul’daki İstiklal caddesinden farkı tramvayının olmayışıdır.Binlerce insanın vapur iskelesi ile İZBAN durağı arasında git gel yaptığı bu çarşı caddesinde adeta birleşmiş milletler cemiyeti gibi her cins ve ırktan insan bulabilirsiniz.

            Çarşı caddesi ve onun ahtapota benzer sokakları tıpkı açık hava lokantası gibidir.Dönerciler, pideciler, hamburgerciler, tavukçular, simit sarayları, kafeler, çay ocakları v.b. ayaküstü dükkanlar alabildiğince caddeye sağlı sollu hakimdir.

Karnını doyuranlar aynı hızla giyim, kozmetik, kuyumcu, bijuteri ve elektronik eşyalar satan mağazalara hücum ederler.Yeme-içme ve alışveriş sırasında parası bitenler içinde bankamatikler, banka şubeleri ve döviz dükkanları caddenin sağlı sollu köşebaşlarını tutmuşlardır.

            Bu kadar yeme-içme olurda tuvalet ihtiyacı olmaz mı? Olur ama Karşıyaka çarşı caddesinin en büyük eksiği yeterli tuvalet bulunmaması.

            Karşıyaka çarşı caddesi ile bu caddeye bağlı sağlı sollu elliye yakın sokak sabah ve akşam saatleri arasında araç trafiğine kapalıdır.Sabah erken saatte yüzlerce küçük kamyonet ve ticari araçlar, binlerce dükkan ve mağazalara lojistik malzeme taşırlar.Sabah saatlerinde büyük bir kargaşa vardır.Lojistik malzeme araçları çıktıktan sonra önce memurlar görünür caddede.İzban’dan veya vapur iskelesinden inen ve memur olduğu her halinden belli olan bu gruplar Belediye, Adliye, Kaymakamlık, Vergi Dairesi, Okullar, bankalara dağılırlar.

            Memurlardan sonra sıra çarşı esnafındadır.Yorgun ve uykulu gözlerle, asık suratlı çekilmez tavırlarla açarlar ekmek teknelerini.Dükkanı açar açmaz yaptıkları ilk iş dükkandaki mallarını yola çıkarıp sergilemektir.Yolun neredeyse yarısını işgal ederler.Esnaflardan sonra sıra öğrencilerdedir.Okul ve dershane öğrencileri doluşur çarşıya.

            Sabah erkenden açar kırtasiye dükkanını bir esnaf.Uzaktan kumandalıdır kepenkleri.Önce tuvalleri çıkarır dışarı, güzel dize onları.Sonra kartpostallar, okul çantaları, resim malzemelerini itina ile dizer camın önüne.Bu işlemi her sabah üşenmeden yapar.Bu işleri yaparken arada bir erkenci aceleci müşteriler vardır fotokopi çektirmek isteyen.Bozuk paraları da yoktur, sonra verirsin gibisinden bir bakış atara müşteriye..

            Kırtasiye dükkanının üstünde yaşlı bir kadının evi var. Sabah keskin bir soğuk var ama yaşlı kadını uyku tutmamış herhalde. O soğukta kalkmış elinde bir maşrapa balkonu yıkıyor süpürgeyle.

            Yan komşuları dişçi ve avukat.Onlar öğleye doğru açarlar işyerlerini.Gelir gelmez yaptıkları ilk iş balkona çıkıp birer sigara tellendirmektir etrafa bakınarak.

            Öğleye doğru çarşı ızgara ve döner kokusundan geçilmez olur.Ateşin üstüne atılan böbrek yağlarının kokusu, tok insanların bile iştahını açar.Bütün çarşı yeme-içme merasimindedir sanki.Dana büyüklüğünde ocaklara asılan kocaman dönerler akşama kalmadan küçülür, yok olur gider.

            Birde korsan seyyar pilavcılar vardır çarşının.Öğleden sonra ortaya çıkarlar.köşebaşlarında durup müşteri tavlarlar.Pilav üstü tavukları çok lezzetlidir.Pasaj kültürü vardır çarşının.Yüzlerce pasajın içinde ayaküstü sohbetlerin yapıldığı çay ocakları vardır.Yoğun bir sigara dumanının hakim olduğu çay ocaklarında nefes alır çalışanlar ve de buluşur randevulaşanlar.

            Birde İzmir’in diğer bölgelerinden işi olmadığı halde, çarşının enerjisine, maceraperest ruhuna kapılıp gelen gençler vardır.Kimi yeni bir sevgili bulmaya, kimi kızlara laf atmaya gelir.İzmir’in en güzel kızları ve yakışıklı delikanlıları bu caddede arz-ı endam eder.Moda, giyim-kuşam, son kreasyonlarla adeta bir podyuma benzer çarşı caddesi.Çarşının sağlı sollu apartmanlarının her katı işyeri, büro, kafe, dernek, sendika olarak kullanılmaktadır.Konut, işyeri fiyatları ve kiraları çok fahiştir.

            Karşıyaka’yı Karşıyaka yapan bir başka ruh vardır.O da Karşıyakalılık ruhunu devamlı ayakta tutan eylemlerdir.Kimi zaman “onuncu yıl marşı” eşliğinde belediye bandosu geçit töreni yapar.Kimi muhalif gruplar gazete, ilan ve afiş dağıtır.Basın açıklamaları, bildiriler, eylemler geçici bir süre çarşının dikkatini çeker.

            Birde camisi vardır çarşının.Adı Mustafa Kemal Paşa Camisidir.Klasik cami mimarisiyle değil modern bir tarzda inşa edilmiştir.Etrafında balıkçıların ve tatlıcıların bulunduğu cami gün boyu dolar, taşar.Arada bir cenaze namazı kılınır cami avlusunda ve bütün çarşının gözü önünde.Ama yeme-içme ve çarşının cazip alışverişinin büyüsüne kapılan insanlar görmez cenazeyi ve yas tutanları.

            Birde engellileri vardır çarşının.Hepside piyango bileti ve kazı-kazan satarlar.Başı boş dolaşan çarşı köpek ve kedileri vardır çarşının.Hepside aşırı beslenmekten şişmanlamış ve bir köşede kıvrılıp uyuyorlardır miskin miskin..

            Çarşı dinanizmi o kadar fazladır ki, çalışanlar ancak sigara molasında caddeye çıkınca görürler birbirlerini, selamlaşırlar.

            Çarşıdaki insan trafiği o kadar fazladır ki coşkun akan bir nehir gibi gürültülü ve uğultuludur.Avrupalı insanların medeniyetinden eser yoktur çarşıda.Herkes sigara izmaritini yere atar. Avrupalı yolun sağından gider ve yine sağından döner.Çarşı caddesinde kimin nerede yürüdüğü belli değildir.Kalabalıktan ve kargaşadan yürüyemezsiniz.Birde ortalığı karıştıran elektrikli bisikletler ve kurye motorları vardır.Vızır vızır insanların arasından, sağdan soldan hızlıca geçer giderler

            Çarşının bu hızlı ve salaş ortamından kurtulmak vede kafa dinlemek isterseniz Vapur iskelesinin tam karşısındaki deniz manzaralı öğretmenevinde yorgunluk çayı içebilirsiniz.Emekli olmuş nezih bay ve bayan öğretmenlerin hayatın hızını yavaşlatan sohbetlerine katılabilirsiniz.

            Akşama doğru daha bir telaşlı olur çarşı.Memurlar ve öğrenciler hızlıca terk ederler vapur iskelesinden veya izban durağından.Hava kararınca sakinler çarşı.Resmi daireler ve bankalar kapanınca fişi çekilir sanki çarşının.Sonra kuyumcular kapatır ekmek teknelerini.El –ayak çekilince esnaf kabaca temizliğini yapar  ve kapatır dükkanlarını.Birden suyu boşalmış kuru bir havuza döner çarşı, sessiz, sakin ve ıssız..Her doğan güneşle tekrarlanır bu döngü.İnsanın olduğu yerde hayat vardır, canlılık vardır.Karşıyaka çarşısı insan olmasa bir hiçtir.Karşıyaka'ya hafta sonları gelirseniz, vapur iskelesi önünden kredi kartınızla bisiklet kiralayabilir ve yirmi kilometre uzaklıktaki Doğal Yaşam Parkına bisiklet yolunu kullanarak gidebilirsiniz.Hemde yüzlerce kuş türünün yaşam olanı olan Kuş cennetinin içinden geçerken flamingoların ve karabatakların sabah danslarını izleyebilir bolca belegesel türü fotoğraf çekme imkanıda bulabilirsiniz...